Yapılandırmacı Öğetim Yaklaşımın Temel Öğeleri

Zoharik (1995), yapılandırmacı öğretim yaklaşımının beş temel öğesi ol­duğunu ileri sürer. Ancak, uygulamada bu öğeler birbirlerinden tamamıyla bağımsız veya birbirlerinden kesin çizgilerle ayrılmış olarak düşünülmeme­lidir.

1.Eski bilginin harekete geçirilmesi

2.Yeni bilginin kazanılması

3.Bilginin anlaşılması: Bir bireyin dışarıdan edindiği bilgiye kendi zih­ninde anlam verme süreci başlıca iki şekilde gerçekleşir: 

a.                Belli bir alanda edinilen bilgi, bireyin daha önceki öğrendikleriyle çelişmiyor ve belli bir zihinsel şemaya uyuyorsa, bu bilgi, bireyin bel­leğine olduğu gibi kaydedilir.

b.            Belli bir alanda edinilen bilgi, bireyin daha önceki öğrendikleriyle çe­lişiyor ve belli bir zihinsel şemaya uymuyorsa, bu durumda bireyin bu bilgiyi belleğe kaydetmesi için zihninde yeni düzenlemeler yap­ması ve yeni bir dengeyi oluşturması gerekir.

4.                Bilginin uygulanması: Strong, Silver ve Robinson (1995), öğrencilerin bu etkinliklerde başlıca dört amaçlan olduğunu gözlemişlerdir:

a.                Başarı; öğrencilerin belli bir konudaki beceri gereksinimi,

b.               Merak; öğrencilerin belli bir konuyu anlama ve kavrama gereksinimi;

c.               Özgünlük-, öğrencilerin belli bir konuya ilişkin bireysel katkı gereksi­nimi,

d.               Etkileşim; öğrencilerin belli bir konuda başkalarıyla karşılıklı iletişim ve etkileşime girme gereksinimi.

5. Bilginin farkında olunması: Jonassen v.d., (2000), yapılandırmacı öğ­renme çevrelerinin amaçlarının şu özelliklerden oluştuğunu belirtmektedir: oluşturucu, isteklilik, karmaşıklık, otantiklik, işbirlikçilik (Gürol ve Demirli, 2004). Jonassen (2004)’e göre öğrenme ortamları aşağıdaki özellikleri taşı­malı ve aralarında etkileşim sağlanmalıdır.

Etkin: Öğrenenler, öğrenme aşamalarında nesnelerin etkin olarak ken­dileri kullanıyor olmalı, aynı öğrenme ortamındaki diğer bireylerle paylaşı­ma gitmeli ve ne yapıyor oldukları ile ilgili yansıtıcı düşünme gerçekleştir­melidirler.

Yapılandırıcı: öğrenenler yeni fikirleri öncül bilgileri ile birleştirerek öğ­renmelidirler. Bir şeyleri açıklamaya yönelik kurmaya çalıştıkları yapı baş­langıçta basit tutulmalı, ancak yaşantı, öğretmen desteği ve yansıtıcı düşün­me yoluyla gitgide daha karmaşık hale getirilmelidir.

İşbirlikçilik: Bireyler, gerçek yaşantıda toplum içinde diğerlerinin bece­rilerini modelleyerek, gözleyerek ve paylaşarak öğrenirler. Aynı ortam sınıf içinde de yaratılmalı, öğrenenlerin birbirlerine destek olmalarına olanak sağlanmalıdır.

İstendik: Öğrenme ortamları, öğrenenlerin hedeflerinin ne olduğunu açıkça ortaya koymalarını destekleyici nitelikte olmalıdır.

Karmaşık: Gerçek dünyada sorunlar basit ve tek boyuttan oluşmayabilir. Bu yüzden öğrenenlere basit sorunların yanı sıra, karmaşık ve kötü düzen­lenmiş sorunları da çözme fırsatı sağlanmalıdır.

Bağlamsal: Kavramları, soyutlanmış ve ortak bağlamından uzaklaştırıl­mış kavanozlara koyarak öğretim ortamına getirmek yerine, olabildiğince anlamlı gerçek hayat örnekleri ile öğrencilere vermek gerekir.

Konuşmaya dayalı: Öğrenmenin toplumsal boyutunu göz önüne alarak öğretim ortamındaki öğrencilerin sürekli olarak etkileşimde bulunmalarına olanak sağlanmalıdır.

Tablo 1 Geleneksel ve Yapılandırmacı Sınıf Ortamları Geleneksel Sınıflar Yapılandırmacı Sınıflar 1.       Tümevarımadır 2.       Önceden hazırlanmış bir öğre­tim programına sıkı sıkıya bağ­lılık vardır. 3.       Eğitim programıyla ilgili etkin­likler ders kitaplarıyla ilgilidir. 4.       Öğrenciler, öğretmenin bilgiy­le dolduracağı boş depolar olarak algılanırlar 5.       Öğretmenler bilgiyi öğrencile­re aktaran yegane kaynak ola­rak algılanır. 6.       Öğretmenler öğrenci başarısı­nı ve öğrenmesini değerlen­dirmek için sorulara kesin ve doğru yanıt bekler. 7.       Öğrenci değerlendirmesi, ta­mamıyla öğretimden ayrı bir süreç olarak algılanır ve genel­likle testlerle eğitim progra­mının sonunda gerçekleştirilir. 8.      Öğrenciler sınıfta genellikle yalnız çalışırlar 1.       Tümdengelimcidir. 2.       Öğretim sürecinde öğrencile­rin istekleri, ilgileri, ihtiyaçları ve çeşitli konularla ilgili soru­ları geniş yer tutar 3.       Eğitim programıyla ilgili et­kinlikler, geniş ölçüde birincil derecedeki kaynaklara daya­nır. 4.       Öğrenciler kendi öğrenmele­rinden sorumlu olan, çevre­den edindikleri bilgilere kendi zihinlerinde anlam veren ve bu nedenle de öğretimde et­kin olan bireyle olarak algıla­nır. 5.       Öğretmenler, öğrenme süre­cinde bir öğrenen olarak, öğ­rencilerle karşılıklı etkileşime girerler ve öğrenme çevresini düzenlerler. 6.       Öğretmenler öğrencilerin bel­li bir konuda çeşitli görüş ve fikirlerini anlamak için çaba harcarlar. 7.       Değerlendirme öğretim süreci devam ederken, öğretmen gözlemleri, öğrenci çalışmala­rının toplanması ile yapılır. 8.      Öğrenciler genellikle sınıf içinde ve diğerleriyle birlikte çalışırlar

 

Kaynak: Saban, 2004:178.

 

Yansıtıcı düşünme: Öğrenenler ne yaptıkları, ne kararlar aldıkları, kul­landıkları stratejiler ve buldukları yanıtlar hakkında sürekli olarak düşün­melidir. Ne öğrendiklerini netleştirdikten sonraki öğrenmelerde yeni yapılar kurmaları kolaylaşacaktır (Jonassen, 2004).